Rekuperacja – co to takiego i dlaczego warto się nią zainteresować?

Czym jest rekuperacja?

Rekuperacja to wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Brzmi technicznie? Już tłumaczymy.
Wentylacja – bo wymieniamy zużyte powietrze z domu na świeże z zewnątrz.
Mechaniczna – bo używamy do tego specjalnego urządzenia: rekuperatora.
Z odzyskiem ciepła – bo w sercu rekuperatora znajduje się wymiennik ciepła, który pobiera energię cieplną z powietrza wywiewanego i przekazuje ją do świeżego powietrza z zewnątrz.

Dzięki temu zimne powietrze nawiewane do wnętrza jest już wstępnie podgrzane, a latem – chłodniejsze niż temperatura na zewnątrz, bo odzyskiwany jest również tzw. „chłód”.

Z czego składa się wentylacja mechaniczna?

Sercem systemu jest oczywiście rekuperator, ale na tym się nie kończy. Potrzebne są również:

• kanały wentylacyjne,
• czerpnia i wyrzutnia (czyli miejsca poboru i usuwania powietrza – zwykle montowane na elewacji lub dachu),
• nawiewniki – odpowiedzialne za dostarczanie świeżego powietrza do konkretnych pomieszczeń.

Dlaczego warto? Rekuperacja kontra wentylacja grawitacyjna

Aby docenić zalety rekuperacji, warto przyjrzeć się tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej. Działa ona na zasadzie różnicy ciśnień i temperatur. Gdy w domu jest np. 20°C, a na zewnątrz -10°C, ciepłe powietrze unosi się i ucieka przez kominy wentylacyjne. Świeże powietrze dostaje się przez nieszczelności lub nawiewniki w oknach.

Brzmi dobrze? Tylko pozornie.

Wentylacja grawitacyjna działa tylko w określonych warunkach – gdy różnice temperatur są wystarczające. W cieplejsze dni często nie działa w ogóle. Co więcej, nawiewane zimą powietrze jest zimne i nieprzefiltrowane, co obniża komfort i zwiększa koszty ogrzewania.

Z kolei rekuperacja:

• nawiewa już podgrzane powietrze,
• nie wymaga robienia nawiewników w oknach (co zwiększa szczelność domu),
• filtruje powietrze, eliminując zanieczyszczenia i insekty,
• umożliwia dowolne rozmieszczenie nawiewów i wyciągów, co przekłada się na lepszą cyrkulację.

Wilgotność powietrza – niedoceniany element komfortu

Nowoczesne rekuperatory, zwłaszcza z wymiennikami entalpicznymi lub obrotowymi sorpcyjnymi, mogą również odzyskiwać wilgoć z powietrza. Dzięki temu zimą – gdy powietrze z zewnątrz jest suche – możemy utrzymać w domu odpowiedni poziom nawilżenia, co poprawia komfort i korzystnie wpływa na zdrowie.

Warto jednak pamiętać, że jest to pasywne nawilżanie – system odzyskuje tylko tę wilgoć, która już znajduje się w powietrzu. Dlatego jej źródłem są ludzie, gotowanie, pranie czy podlewanie roślin.

Latem system działa odwrotnie – może częściowo osuszać powietrze, co jest szczególnie korzystne podczas dusznych, wilgotnych dni.

Koszty rekuperacji – czy to się opłaca?

To naturalne pytanie. Wentylacja mechaniczna wymaga zasilania prądem i regularnej wymiany filtrów. Trzeba też doliczyć koszt całej instalacji. Z drugiej strony, wentylacja grawitacyjna również nie jest „za darmo” – trzeba wybudować kominy, a największym kosztem są… straty ciepła.

Z rekuperacją:

• ograniczamy straty ciepła,
• zmniejszamy zużycie ogrzewania zimą,
• zmniejszamy obciążenie klimatyzacji latem (dzięki pasywnemu chłodzeniu i osuszaniu powietrza),
• zyskujemy lepszy komfort i jakość powietrza.

Oczywiście wszystko zależy od konkretnego budynku i jego parametrów – warto skonsultować to z fachowcem. Jednak coraz więcej inwestorów traktuje rekuperację jako standard – nie tylko w domach pasywnych, ale też energooszczędnych.

Podsumowanie: 5 głównych zalet rekuperacji

1. Wysoka jakość powietrza – dzięki filtrom, pozbywamy się pyłów, smogu, alergenów i insektów.
2. Komfortowa temperatura – niezależnie od warunków zewnętrznych.
3. Optymalna wilgotność powietrza – pasywne nawilżanie zimą i osuszanie latem.
4. Niższe koszty ogrzewania zimą – dzięki odzyskowi ciepła.
5. Niższe koszty klimatyzacji latem – dzięki odzyskowi chłodu i osuszeniu powietrza.

Choć rekuperacja wiąże się z inwestycją, jej zalety są nie do przecenienia. Daje realny komfort, zdrowie i oszczędności – na lata.